Endüstriyel Mirastan Bize Kalanlar III: Beykoz Sümerbank Deri ve Kundura Fabrikası / 2015

Tarafımca Hazırlanan Beykoz Sümerbank Deri ve Kundura Fabrikası Makalesi'nden Alıntıdır.

 ÇALIŞMANIN ÖZETİ

Bu çalışmamız kapsamında fiziki ve ekonomik nedenlerle işlevini yitirmiş, günümüze kadar ulaşan ve endüstriyel mirasın önemli yapılarından birisi olan Beykoz Sümerbank Deri ve Kundura Fabrikası incelenmiştir. İstanbul’da sanayileşme hareketinin tarihsel gelişimi incelenmiş, kurulan tesisler araştırılmış ve mevcudiyetleri hakkında literatür çalışması yapılarak Deri ve Kundura Fabrikasına odaklanılmıştır.

Günümüze ulaşan 43 endüstriyel tesisten birisi olan Beykoz Sümerbank Deri ve Kundura Fabrikası’nın tarihi 19. yüzyılda Avrupa’da başlayan sanayi devrimi rüzgârının etkisiyle Selvi Burnu mevkiinde 1810 yılında küçük bir imalathanenin alınmasına dayanmaktadır. Dönemin ihtiyaç duyulan askeri malzemelerinin üretimi amacıyla kurulan fabrika, zaman içerisinde sivil ihtiyaçlara da cevap vermiştir. 20. yüzyılın başında hazırlanan sanayi planı çerçevesinde sanayileşme hareketine hız verilmesi ve üretim tüketim dengelerin sağlanması planlanmış; bu amaç doğrultusunda Sümerbank’ ın kuruluşa ait kanun teklifi 3 Haziran 1933 tarih ve 2262 sayılı kanunla kabul edilerek yürürlüğe girmiştir. Sümerbank’ın kuruluşuna müteakip devir işlemleri tamamlanan Deri ve Kundura Fabrikası artık tüm ülkeye hitap etmekte, üretilen malzemeler uluslararası çeşitli fuarlarda sergilenerek ödüller kazanmaktadır. 1977 yılında kazanılan başarılar sonrası üretimde teknolojinin ihtiyaca cevap verememesi, yatırımların yeterli yapılmaması, ithal edilen ürünler tercih edilmesi ve giderek üretimin azalması 1986 yılında fabrikanın üretimini durma noktasına getirmiştir. Bu olumsuzluklara İstanbul Boğazı ve etrafındaki yeşil dokunun kirletilmesi eklenince Çevre Bakanlığı tarafından sunulan teklif ile 1999 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile üretimin tamamen durdurulması kararı alınmıştır. Deri-İş sendikası ve çalışanların müdahalelerine rağmen fabrikanın kapıları bir özelleştirme kararı ile tamamen kapanmıştır.

Endüstriyel mirasın en önemli yapılarından olan fabrika, özelleştirme kapsamında satın alınan firma tarafından yatırım amaçlı projeler geliştirilmekte; halen film ve müzik endüstrisi için dekor amaçlı kullanılmaktadır.

Bu çalışmada Beykoz Sümerbank Deri ve Kundura Fabrikası’nın dünü ve bugünü hakkında arazi ve yapılarla ilgili fotoğraflar, yüksek lisans tezleri, bildiriler, makaleler, kitaplar, köşe yazısı, blog siteleri, ansiklopedi ve çeşitli web sitelerinden yararlanılarak anlatımlar yapılmış, kentsel koruma ilkesiyle alanla ilgili neler öneriler sunularak, bölgede yapılması planlanan projelere ışık tutulması amaçlanmıştır.

 Ayrıca sormak istedikleriniz için ordanburdanhertelden@gmail.com adresine mail atmanız yeterlidir